Flonker

Als je je verantwoordelijk voelt voor jezelf én voor de ander zit je in de ouderrol. Je kunt dingen overnemen van de ander, je zorgen maken, de controle willen houden enzovoorts. Al het gedrag waarbij je zowel voor jezelf als voor de ander denkt of handelt valt hieronder.

Als je je alleen verantwoordelijk voelt voor jezelf, zit je in de volwassene rol. Het gaat hier om wat jij graag wilt en wat jij belangrijk vindt. Dit klinkt vrij egoïstisch, maar deze rol is heel erg belangrijk. In een relatie met anderen is het belangrijk om aan te kunnen geven wat jij wilt en belangrijk vindt. Door beide dit aan te geven, kun je vervolgens kijken naar een oplossing die voor beiden werkt.

Maar het kan ook zijn dat je geen verantwoordelijkheid ervaart, dat je het gevoel hebt dat de ander bepaalt en dat je daar niks tegenin kunt brengen. Of dat je onrecht wordt aangedaan en je je machteloos, niet gezien of niet belangrijk voelt. Dan zit je in je kindrol. Als je snel in deze rol schiet en je snel het gevoel hebt dat wat je zegt niet belangrijk is, is er meestal sprake van een overlevingspatroon. Mensen raken je dan op een emotionele blauwe plek. Bijvoorbeeld op het gevoel dat je niet goed genoeg bent of dat je lastig bent.

Omdat dit zo’n vervelend gevoel is, reageert je lichaam met een verdedigingsstrategie. Het kan zijn dat je jezelf groter maakt dan hoe je je voelt en stelling gaat nemen. Hierin kun je de overlevingsstand ‘Fight’ herkennen uit het rijtje Fight/Flight/Freeze & Faint. Door je groter te maken kom je in de ouderrol: je zult de ander eens even duidelijk uitleggen dat het zo niet werkt! Je wilt de situatie naar je hand zetten om zo weer een veilige situatie te krijgen en je niet meer zo vervelend te voelen. 

Je ziet dit patroon bijvoorbeeld bij kibbelende echtparen: ‘Jij zou de vaatwasser uitruimen’, ‘Ja maar jij zou de was doen’, ‘Ja maar jij….’. Beide partners voelen zich niet gehoord (dat voelt naar) en proberen dat vervelende gevoel te overrulen door de aanval (ouderrol) te kiezen. Dit gekibbel kan de hele dag doorgaan, maar echt gelukkig word je er niet van!

Een andere optie als je in de kindrol zit en je aangevallen, niet begrepen of niet belangrijk voelt, is om je terug te trekken. Dat klinkt alsof je in de kindrol blijft zitten, maar hiermee bepaal je voor de ander dat hij geen invloed meer heeft. Je stapt uit de relatie.

Ook dit zie je in relaties: als één van beiden heel boos wordt of veel vraagt, kan de ander het gevoel krijgen dat hij onder druk komt te staan en het gevoel krijgen dat hij het niet kan.

Om dat onmachtige en beklemmende gevoel te verminderen sluit hij (of zij uiteraard) zich af. Voor de andere persoon is dit heel erg frustrerend: hij kan zijn boodschap niet kwijt en voelt zich afgewezen of niet belangrijk. Deze persoon schiet dan uit de ouderrol (vragen stellend/eisend/bepalend) in de kinderrol (afgewezen, niet belangrijk). Om dit vervelende gevoel te hanteren zal hij nog meer zijn best doen om gehoord te worden en nog eisender/bepalender worden. Waardoor de ander zich weer in het nauw gedreven zal voelen, zich nog meer terug zal trekken (bepalend voor de relatie en dus in de ouderrol) en zo is de dubbele vicieuze cirkel rond.